OΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ

ΟΛΥΜΠΙΑΚΗ ΕΚΕΧΕΙΡΙΑ

Η Ολυμπιακή εκεχειρία είναι η παύση των εχθροπραξιών που συντελούνταν μεταξύ των αρχαίων ελληνικών πόλεων κατά την περίοδο που συμμετείχαν στους Αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες. Τις τελευταίες δεκαετίες, γίνεται προσπάθεια η εκεχειρία αυτή να καθιερωθεί ως παγκόσμιος θεσμός τουλάχιστον κατά την περίοδο που διοργανώνονται οι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες.

Εκεχειρία σημαίνει «κράτημα χεριών» μακριά από τα όπλα.

Η Ολυμπιακή Εκεχειρία συμβολίζεται από το περιστέρι της ειρήνης στο φόντο της παραδοσιακής Ολυμπιακής φλόγας πάνω από τα Ολυμπιακά δαχτυλίδια . Στο σύμβολο, η φλόγα είναι φτιαγμένη από πολύχρωμα ζωηρά στοιχεία και παραπέμπει σε εκδηλώσεις για τον εορτασμό του ανθρώπινου πνεύματος. Αυτά τα στοιχεία συμβολίζουν ανθρώπους από όλες τις φυλές που έρχονται

μαζί για την τήρηση της Εκεχειρίας. 

Ο θεσμός της εκεχειρίας πρωτοκαθιερώθηκε με την αναδιοργάνωση των Αγώνων κατά τον 8ο αι. π.Χ. Υπεύθυνοι γι' αυτό θεωρούνται οι βασιλείς της Ηλείας, της Πίσας και της Σπάρτης, Ίφιτος, Κλεοσθένης και Λυκούργος αντίστοιχα, οι οποίοι σύναψαν συνθήκη με διαρκή ισχύ, τη λεγόμενη ιερή εκεχειρία. Ο αρχικός στόχος ήταν να σταματήσουν οι πόλεμοι ανάμεσα στους λαούς της Πελοποννήσου, ουσιαστικά όμως επρόκειτο για μία συνθήκη σεβαστή από όλους τους Έλληνες. Αρκετοί μελετητές συνδέουν την εκεχειρία των Αγώνων με ανάλογες περιπτώσεις, γνωστές κυρίως από τα ομηρικά έπη, όπου σταματούσαν οι εχθροπραξίες προκειμένου να περισυλλεγούν οι νεκροί του πολέμου, να ενταφιαστούν και να τελεστούν αγώνες προς τιμήν τους. Επρόκειτο για συνθήκη σεβαστή και από τις δύο πλευρές.

Ο περιηγητής Παυσανίας αναφέρει ότι όταν επισκέφτηκε την Ολυμπία το 2ο αι. μ.Χ. είδε να φυλάσσεται στο ναό της Ήρας, μαζί με άλλα ιερά αντικείμενα, ο χάλκινος δίσκος, ο λεγόμενος του Ιφίτου, όπου είχε αναγραφεί το κείμενο της εκεχειρίας. Σύμφωνα με αυτό, οι περιοχές της Ήλιδας και της Ολυμπίας κηρύσσονταν ιερές και απαγορευόταν στο εξής η παρουσία στρατευμάτων στα χώματά τους.

Η εκεχειρία αναγγελλόταν σε όλο τον ελληνικό κόσμο και υποχρέωνε τις πόλεις που συμμετείχαν με αθλητές στους Αγώνες και είχαν αποδεχτεί τις ιερές σπονδές να απέχουν από πολεμικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκειά της. Η περίοδος αυτή διαρκούσε από ένα μήνα έως τρεις, όσο δηλαδή χρειαζόταν για τους αθλητές και τους επισκέπτες να φτάσουν ανενόχλητοι στο ιερό της Ολυμπίας, να παρακολουθήσουν τα αγωνίσματα και να επιστρέψουν στις πόλεις τους ασφαλείς. Χάρη στο θεσμό αυτό, οι Ολυμπιακοί Αγώνες κέρδισαν μεγάλη φήμη στις ελληνικές πόλεις. Η περιοχή μάλιστα της Ηλείας, όπου ανήκε η Ολυμπία, γνώρισε μεγάλα πλούτη και αύξηση του πληθυσμού της.

Ωστόσο, κατά τη διάρκεια των ετών που διοργανώθηκαν οι Ολυμπιακοί Αγώνες δεν έλειψαν και οι περιπτώσεις παραβίασης της ιερής εκεχειρίας. Το 420 π.Χ. η Σπάρτη αποκλείστηκε από τους Αγώνες με πρόστιμο 2.000 μνων, επειδή επιτέθηκε στο Λέπρεο, ενώ το 362 π.Χ. οι Ηλείοι πολέμησαν εναντίον των Πισατών μέσα στον ίδιο το χώρο του ιερού.

Συνοπτικά οι όροι της εκεχειρίας ήταν οι ακόλουθοι:

Όλες οι εχθροπραξίες σταματούσαν, ενώ το κράτος των Ηλείων ανακηρυσσόταν ουδέτερο και προσβάσιμο σε όλους. Οι αθλητές και οι επισκέπτες από πόλεις που βρίσκονταν σε εμπόλεμη κατάσταση μπορούσαν να ταξιδέψουν με ασφάλεια μέσα από εχθρικές περιοχές.
Στρατός και όπλα απαγορεύονταν στα εδάφη της Ηλείας.
Κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας αναστελλόταν η εκτέλεση θανατικής ποινής.

Αν κάποια πόλη-κράτος ή κάποιος πολίτης παραβίαζε τους παραπάνω όρους προβλεπόταν δύο είδους ποινές, χρηματικό πρόστιμο και αποκλεισμός από τους αγώνες. Από το πρόστιμο, το ένα μέρος πήγαινε στο ιερό της Ολυμπίας και το άλλο σε εκείνον σε βάρος του οποίου είχε διαπραχθεί η εχθρική ενέργεια. Η Ιερή Εκεχειρία ήταν γενικά σεβαστή και εκπληρωνόταν ο σκοπός για τον οποίο είχε θεσμοθετηθεί.

Έκτωρ Κολτούκης

.   ΤΑ ΠΥΘΙΑ

Η δεύτερη σε σπουδαιότητα γιορτή, μετά τους Ολυμπιακούς αγώνες τα Πύθια, τελούνταν στους Δελφούς προς τιμήν του θεού Απόλλωνα. Στην αρχή οι αγώνες είχαν τοπικό χαρακτήρα, αλλά σύντομα έγιναν πανελλήνιοι και μπήκαν στο Συμβούλιο της Αμφικτιονίας. Γινόντουσαν κατά το τρίτο έτος κάθε Ολυμπιάδας και συγκεκριμένα το μήνα Σεπτέμβριο. Οι νικητές λάμβαναν ένα δάφνινο στεφάνι και είχαν το δικαίωμα να στήσουν το άγαλμά τους στο ιερό περιβόλι του ναού.   

ΤΑ ΙΣΘΜΙΑ

Τα Ίσθμια ήταν εορταστικά αγωνίσματα της αρχαίας Ελλάδας. Η ιστορία τους αρχίζει το 582 π.Χ. όταν διοργανώθηκαν για πρώτη φορά. Η διεξαγωγή των αγώνων γίνονταν από την πόλη της Κορίνθου, μέχρι το 146 π.Χ. όταν η Κόρινθος καταστράφηκε. Τόπος διοργάνωσης ήταν το ιερό δάσος με πεύκα στον Ισθμό της Κορίνθου. Εκεί βρίσκονταν ο ναός του Ποσειδώνα και ο αγωνιστικός ιππόδρομος, το στάδιο, το θέατρο και ένα γυμναστήριο το «Κράνειο». Η τιμητική απονομή γίνονταν με κλαδί πεύκου, και φοίνικα, αργότερα με κλαδί αγριοσέλινου. 

ΤΑ ΝΕΜΕΑ

Τα Νέμεα ήταν αθλητικοί αγώνες που γινόντουσαν στη Νεμέα τα αρχαία χρόνια. Καθιερώθηκαν το 573 π.Χ. προς τιμήν του Δία. Οι αγώνες διεξάγονταν σε στάδιο που ήταν 178 μέτρα και χωρούσε 40.000 θεατές. Τα Νέμεα με γυμνικούς και ιππικούς αγώνες ήταν από τις πιο σημαντικές διοργανώσεις της αρχαίας Ελλάδας μετά τα Πύθια, τα Ολύμπια και τα Ίσθμια. Στη διάρκειά τους μια ιερή εκεχειρία σταματούσε κάθε εχθροπραξία. Γίνονταν κάθε δύο έτη. Το έπαθλο των αγώνων ήταν ένα στεφάνι από άγριο σέλινο.  

Εργίνα Μπουρτζή      


   Ολυμπιακοί Αγώνες - Αγωνίσματα

Τα αγωνίσματα των ολυμπιακών αγώνων ήταν οι αγώνες  δρόμου, η πάλη, η πυγμαχία, το παγκράτιο, το πένταθλο και η αρματοδρομία.

Οι αγώνες δρόμου και συγκεκριμένα το  «στάδιον» ήταν το πρώτο αγώνισμα που καθιερώθηκε . Τέρμα ήταν το σημείο που βρίσκονταν το βραβείο, ενώ οι θεατές στέκονταν δεξιά και αριστερά κατά μήκος της αμμώδους διαδρομής που είχε μήκος εξακοσίων Ολυμπιακών ποδιών (περίπου  192 μέτρα). Οι αθλητές αγωνίζονταν σε τετράδες. Ο νικητής κάθε τετράδας πήγαινε στον επόμενο γύρο για να αγωνιστεί με άλλους τρείς νικητές άλλων τετράδων. Στο τελικό έβγαινε ένας νικητής.

Άλλα αγωνίσματα δρόμου ήταν ο «δίαυλος» όπου οι αθλητές έτρεχαν το «στάδιο»   με επιστροφή στην αφετηρία όπου ήταν ο τερματισμός, ο «δόλιχος» που ήταν δώδεκα «δίαυλοι» (24 στάδια) και τέλος ο «οπλίτης δρόμου» μήκους δύο «σταδίων»  όπου οι αθλητές φορούσαν αρχικά πλήρη εξοπλισμό και αργότερα μόνο την ασπίδα. Ο «οπλίτης δρόμου» ήταν το αγώνισμα που προστέθηκε τελευταίο στους Ολυμπιακούς Αγώνες.

Οι έφηβοι αγωνίζονταν μόνο στο απλό «στάδιο». Υπήρχε επίσης και ένα αγώνισμα για τις γυναίκες , το αγώνισμα των «Ηλείων Παρθένων» όπου έπαιρναν μέρος φορώντας ένα κοντό χιτώνα.

Η πάλη ήταν πολύ δημοφιλές άθλημα. Διακρινόταν σε δύο αγωνίσματα. Στο πρώτο νικητής ήταν αυτός που θα είχε ρίξει τον αντίπαλο τρείς φορές με τους ώμους στο χώμα. Στο δεύτερο ο αγώνας τελείωνε όταν ένας από τους δύο παραδινόταν σηκώνοντας το χέρι.

Η πυγμαχία ήταν βίαιο άθλημα. Οι αθλητές τύλιγαν τα χέρια τους με λουριά από τον αγκώνα έως και τη γροθιά, εκτός από τα δάκτυλα. Νικητής ήταν αυτός που κατάφερνε να μην χτυπηθεί ή ακόμα καλύτερα ούτε να χτυπήσει τον αντίπαλο, αλλά να τον εξαντλήσει μέχρι να πέσει κάτω.  Εάν ο αγώνας κρατούσε πολύ ώρα, οι αθλητές έπρεπε να κάνουν τη «κλίμακα» δηλαδή να μείνουν ακίνητοι χωρίς να αμύνονται  και να χτυπούν ο ένας τον άλλο με τη σειρά μέχρι κάποιος να καταρρεύσει.

Το Παγκράτιο ήταν κάτι μεταξύ πάλης και πυγμαχίας. Οι αθλητές  αγωνίζονταν με γυμνά χέρια και δεν χτυπούσαν με την γροθιά, αλλά με τα δάχτυλα της πυγμής. Ήταν το δυσκολότερο άθλημα των Ολυμπιακών Αγώνων.

Το πένταθλο είχε πέντε αγωνίσματα. Το τροχάδην, το άλμα, την πάλη, την δισκοβολία και το ακόντιο. Στο άλμα οι αθλητές χρησιμοποιούσαν ένα βοηθητικό όργανο, τους «αλτήρες». Ο αθλητής έπρεπε να προσγειωθεί όρθιος και να σταθεί ακίνητος ακριβώς στο σημείο της επαφής του με το έδαφος.

Η αρματοδρομία διεξάγονταν σε ιδιαίτερο στάδιο, το «ιπποδρόμιο» το οποίο είχε μήκος  300 μέτρα (ενάμισι στάδιο).

ΑΝΑΡΓΥΡΟΣ ΚΑΠΟΣ Δ2        

                                                         ΤΙ  ΉΤΑΝ  Η ΑΠΕΛΛΑ;;;

ΑΠΕΛΛΑ οναμαζόταν η συνέλευση των πολιτών στην αρχαία Σπάρτη.Συμμέτειχαν οι άνδρες Λακεδαιμόνιοι απο 30 ετών και πάνω που είχαν κάποια πηγή ‎εσόδων  όχι   οι είλωτες και οι φτωχοί.

Η αρμοδιότητα της ήταν να εγκρίνει ή να απορρίπτει προτάσεις της γερούσιας ενώ τα μέλη της έπαιρναν το λόγο μετά  απο την έγκριση των εφόρων.

Νίκος Βατικιώτης     




                          Η ΑΠΕΛΛΑ

Η Απέλλα από αρχαίους ιστορικούς αναφέρεται και ως εκκλησία, όπως κατά κανόνα στις αρχαίες ελληνικές πόλεις-κράτη.

Η δημοκρατικότητα του σώματος περιοριζόταν όμως σημαντικά από τη διαδικασία, η οποία δεν επέτρεπε σε πολίτες να υποβάλουν πρόταση ή αντιπρόταση νόμου ή υποψηφίους σε εκλογές για κάποιο αξίωμα.

Η αρμοδιότητα της Απέλλας ήταν μόνο να εγκρίνει ή να απορρίπτει προτάσεις της γερουσίας, ενώ τα μέλη της έπαιρναν το λόγο μόνο μετά από έγκριση των εφόρων. Η εκλογή για την αποδοχή ή απόρριψη προτάσεων γινόταν δια βοής. Μόνο αν ο προεδρεύων είχε αμφιβολία ως προς την ένταση των φωνών χωρίζονταν οι υποστηρικτές της κάθε άποψης και γινόταν καταμέτρηση.

                                                                                               

Ανάργυρος Κάπος